تایید اجتماعی (Social proof) و ارتباط آن با اینستاگرام

تصور کنید در حال مسافرت کردن هستید و در بین راه تصمیم می‌گیرید به‌منظور صرف نهار توقف کنید. چشم‌تان به دو رستوران می‌افتد که می‌بینید سر یکی از آن‌ها خیلی شلوغ‌تر از دیگری است و مشتری‌های زیادی برای خرید غذا جلوی درب آن صف کشیده‌اند. اینجاست که شما احتمالا اینطور استدلال می‌کنید که این رستوران سرش شلوغ‌تر است، پس قطعا غذاهایش کیفیت بهتری دارند!

در اینجا شما دچار تایید اجتماعی شده‌اید. مغز شما وقتی می‌بیند اکثر افراد دیگر یک تصمیم را می‌گیرند یا یک راه را می‌روند، اینطور برداشت می‌کند که آن تصمیم یا راه قطعا بهترین است.. زیرا دیگران دارند آن‌را انجام می‌دهند؛ و این یعنی تایید اجتماعی. درست مانند ضرب‌والمثل بسیار معروفی که به اشتباه در جامعه سرایت کرده است..”همرنگ جماعت شو”.. تایید اجتماعی یعنی فضای امن! چارچوبی بسیار آرام و امن برای ذهن ما! فضایی به دور از اضطراب و همراه شدن با دیگران.

زیرا ما انسان‌ها دوست داریم حس تعلق و تایید شدن و حمایت شدن داشته باشیم و به همین دلیل هم تایید اجتماعی یکی از عواملی است که اغلب اوقات از بخش ناخوداگاه ذهن ما نشات می‌گیرد.. ولی خبر خوب این است که اگر برای خودآگاهی و مدیریت و کارکردن بر روی ذهنیت خودمان به عنوان یکی از ارزشمندترین سرمایه‌های‌مان زمان بگذاریم، می‌توانیم مدیریت کنیم که اغلب تصمیمات و رفتارهای زندگی‌مان را با بخش خودآگاه ذهن‌مان پیش ببریم.

اگر بخواهیم مثالی دیگر بیاوریم، شاید در زندگی‌تان با افرادی مواجه شده‌اید که همیشه درهر‌حالتی سر تایید و احترام خود را در مقابل مردم خم می‌کنند یا هر پیشنهادی به‌ آنها بدهید خیلی زود موافقت خواهند کرد چون الویت آن‌ها کسب رضایت و پذیرفته شدن توسط دیگران است. مسئله اینجاست که تایید اجتماعی با ترس از قضاوت همراه است.

پس در قدم اول اگر می‌خواهید دارای استقلال فکری و همرنگ نشدن با جماعت شوید صرفا به‌این خاطر که با دیگران همراه باشید و احساس تنهایی نکنید، باید ذهنیت خود را به سمتی هدایت کنید که آمادگی شکست و حتی قضاوت شدن را داشته باشید. البته در حد متعادل! زیرا تایید اجتماعی نیز یک سری جنبه‌های مثبت دارد.. به‌عنوان مثال افرادی که به سمت ناهنجاری‌های اجتماعی مانند دزدی یا قمار می‌روند در نداشتن ترس از قضاوت شدن توسط دیگران دچار افراط شده‌اند. پس هدف ما مدیریت ترس‌های مان است، نه سرکوب کردن‌شان.

نکته‌ی جالب این است؛ که کمبود عزت‌ نفس باعث می‌شود بیشتر در تله‌ی تایید اجتماعی بیفیتیم و با مرور زمان هرچقدر هم بیشتر به تایید اجتماعی تن دهیم، آن هم نیز باعث کاهش عزت نفس در ما خواهد شد. این یعنی تایید اجتماعی و عزت نفس با یکدیگر ارتباطی کاملا دوسویه و متقابل دارند که در ادامه به‌طور کامل‌تر به آن خواهیم پرداخت.

من بهار ملاحیان دانشجوی روان‌شناسی هستم و هدفم از نگارش این مقاله پرداختن به مواردی از جمله چیستی تایید اجتماعی و دلایل آن و همچنین دلایل بروز و ظهورش و نیز ارتباط آن با فضای مجازی و به‌خصوص اینستاگرام است.

تایید اجتماعی یا Social Proof به چه معناست؟

تایید اجتماعی  یا Social Proof  یکی از مفاهیم روان‌شناسی اجتماعی است که خیلی از اوقات روی تصمیمات ما تاثیر می‌گذارد. مانند وقت‌هایی که نمی‌دانیم در یک موقعیت خاص چگونه رفتار کنیم و به تصمیمات بقیه نگاه می‌کنیم.. همه این محصول رو خریدن پس حتما محصول خوبیه.. یا درست مانند نورون‌های‌ آینه‌ای که در مقالات قبلی نیز به آن اشاره کردیم.

نورون‌های آینه‌ای باعث ایجاد رفتارهای تقلیدی در ما می‌شوند و به‌شدت در فرایند اجتماعی شدن ما انسان‌ها نقش بسزایی دارند. در یک جلسه یا در یک محفل وقتی می‌بینیم همه درباره‌ی موضوعی یک نظر واحد دارند، نورون‌های آینه‌ای ما را وادار می‌کنند که ما هم نظری مطابق با آن‌ها داشته باشیم و مانند دیگران بیندیشیم و این نکته نیاز به تامل عمیق و دقیق‌تری دارد زیرا می‌تواند مهارت تفکر نقاد در وجود ما را کاهش دهد!

درواقع تایید اجتماعی مفهومی است که آقای رابرت سیالدینی آن را مطرح کرد و طی آن مطالعات بسیاری بر روی این مفهوم انجام شده است.

علت‌های بروز تایید اجتماعی

• عدم قطعیت: وقتی ما در زمینه‌ی به‌خصوصی اطلاعات کافی نداشته باشیم، احتمال اینکه در آن زمینه نسبت به نظرات و صحبت دیگران زودباور باشیم مسلما بیشتر خواهد بود و باور کردن منجر به تایید شدن خواهد شد حتی اگر آن اطلاعات اشتباه باشد. طبیعتا مسائلی وجود خواهند داشت که ما اطلاعات کافی از آن‌ها نخواهیم داشت پس در چنین مواقعی یک راه‌حل این است که روحیه‌ای پرسشگر داشته باشیم و آن را در وجودمان تقویت کنیم. زیرا داشتن روحیه‌ی پرسشگری یک مهارت است که می‌توان آن‌را ارتقا داد. وقتی فردی درباب موضوعی صحبت می‌کند و شما اطلاعات کافی در آن زمینه ندارید، از طرح مسئله بیم نداشته باشید و از آن شخص درخواست کنید موضوع را بیشتر برای شما شفاف‌سازی کند یا دلایل صحبت‌های خود را به‌طور دقیق برای شما شرح دهد و استدلال‌های منطقی‌ای برای شما ارائه دهد. اگر نپرسید، یا باید موافقت کنید یا مخالفت.. اگر مخالفت کنید احتمالا باید بتوانید از دلایل خودتان برای مخالفت‌ خود دفاع منطقی و همراه با استدلال داشته باشید. اگر بی‌اینکه بدانید موافقت کنید…یعنی تایید کردید!
• افرادی که برای‌مان ارزشمند هستند: معمولا عزیزترین افراد زندگی‌مان، دوستان‌مان یا افرادی که در حیطه‌های دیگر بسیار برای‌مان قابل قبول هستند، تاثیرگذاری بیشتری هم برروی ما خواهند داشت. فکر می‌کنید چرا خانواده بیشترین نقش را در شکل‌گیری باورهای پیش‌فرض ما دارند؟ یکی از دلایل آن حس تعلق و همچنین این موضوع است که آنها از نزدیک ترین افراد زندگی‌مان هستند و به همین دلیل هم اساسی ترین نقش را در شکل‌گیری باورهای ذهنی و الگوهای رفتاری ما داشته‌اند و می‌توانند همچنان داشته باشند. این‌که ما میان علایق و احساسات‌مان با واقعیت تفاوت قائل شویم، یک مهارت شجاعانه و واقع‌بینانه خواهد بود. ما باید مرزهای‌مان را با همه‌ی افراد زندگیمان حفظ کنیم درست مانند همان بیت دوست‌داشتنی سعدی که می‌گوید: “اندازه نگه دار که اندازه نکوست/ هم لایق دشمن است و هم لایق دوست.”

به عنوان مثال این‌که صمیمی‌ترین دوست‌مان یک سری معیارهایی داشته باشد، به این معنا نیست که آن معیارها برای ما نیز درست و مناسب باشند.. صرفا چون معیار بهترین دوست‌مان است. مسئله‌ی دیگر این است که گاهی وقتی افراد به‌اختلاف نظر با یکدیگر برمی‌خورند، در برخی موارد آن‌ها را به مسائل شخصی ارتباط می‌دهند. مثل دانشجویی که می‌گوید: استاد به من این نمره را داد، می‌دانستم با من مشکل دارد.

درصورتی که گاهی یک فرد باوری متفاوت با شما دارد یا کار شما را مورد نقد قرار می‌دهد، باید پذیرفت که انتقاد افراد همیشه به‌علت خصومت‌های شخصی یا عدم علاقه‌ی آن فرد به شما نیست! اینکه یکی شخص به کار شما انتقاد وارد کند، آن انتقاد را صرفا به‌ کارتان وارد کرده است.. نه به خودتان!

همانطور که سازمان ملل متحد هم “موقعیت شناس بودن” را یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین مهارت‌های انسان ذکر کرده است، اینکه یک فرد برای‌مان عزیز و ارزشمند باشد یک موقعیت مجزا و اینکه برخی از جنبه‌های آن فرد مورد تایید ما باشد یا خیر نیز موقعیتی دیگر است و نباید آنها را بایکدیگر تلفیق کنیم. شاید اگر این مسئله رعایت شود، افراد دچار کسب تایید و همچنین تایید اجتماعی به این منظور که بتوانند دوست داشته شوند و مورد پذیرش دیگران قرار بگیرند، نشوند..

• تخصص و اعتبار: این موضوع که یک‌سری افراد به عنوان کارشناس یا خبره ویا نخبه در یک جامعه تلقی می‌شوند، دلیل بر این نیست که با دیگر انسان‌ها تفاوت اساسی دارند و هیچ‌گاه قرار نیست دچار خطا و اشتباه شوند..! شاید بارها شاهد این بوده‌اید که فردی کارشناس درباره‌ی یک مسئله پیش‌بینی‌ای داشته است ولی بعد واقعیت مطابق پیش‌بینی او نبوده است! اگر فردی تفکر نقاد نداشته باشد، به احتمال زیاد خیلی سریع و راحت تسلیم نظریات افرادی خواهد شد که درجامعه مقام و مرتبه‌ی بالایی دارند.. و مقام و مرتبه‌ی آن‌ها را خیلی زود ملاکی قرار می‌دهند برای اینکه آن اشخاص را در بسیاری از مسائل و گاهی در همه‌ی مسائل مورد تایید قرار دهند. والدینی را در نظر بگیرید که به عنوان مثال انتخاب رشته‌ی فرزندشان نزدیک است، آنها تصمیم می‌گیرند با آن دسته از پرسنل مدرسه که خیلی مورد قبول‌شان است مشورت کنند. تصور کنید آن شخص مقام‌دار می‌گوید: “باتوجه به وضعیت درسی فرزندتان، او استعداد کافی را برای یک‌سری رشته ها ندارد و حتی اگر علاقه هم داشته باشد نمی‌تواند موفق شود و با این اوضاع احتمالا فرزندتان شانس قبولی در رشته‌ی دلخواهش را نخواهد داشت.. اگر فرزندتان را در رشته‌ی دیگری ثبت نام کنید شانس قبولی بیشتری خواهد داشت و حتما موفق‌تر خواهد شد.” و همچنین تصور کنید آن دانش‌آموز به رشته‌ی دیگری علاقه داشته باشد ولی والدین او چون فکر می‌کنند آن شخص در مدرسه حتما تجربه‌ی زیادی دارد پس حتما درست می‌گوید؛ به فرزند خودشان می‌گویند: تو نمی‌توانی. درصورتی که بارها ثابت شده است که حتی در موقعیت‌های دیگر افراد موفق از دسته‌ی کسانی بودند که اشخاص به‌اصطلاح مهم به آنها گفتند: غیرممکن است.. نمی‌توانی! دنبال راه دیگری باش. ولی آنها توانستند.
• رفتارهای اجتماعی: بسیاری از رفتارهای اجتماعی تایید اجتماعی را نیز به همراه دارند. برای مثال وقتی می‌بینیم برای ورود به یک رویداد صف طولانی‌ای تشکیل شده است مغز ما اینطور برداشت می‌کند که افراد زیادی آن رویداد را تایید کرده و برای آن صف طولانی‌ای تشکیل داده‌اند پس حتما آن رویداد مورد تایید است.

یا وقتی تعداد مخاطبینی که از یک انجمن کمک‌های خیریه استقبال زیادی کرده‌اند زیاد است، ما هم بیشتر ترغیب خواهیم شد که برای کمک کردن اقدام کنیم.

همچنین درارتباط با محیط زیست، افرادی که مسئله‌ی زباله ریختن را زیاد جدی نمی‌گیرند و اهمیت نمی‌دهند، وقتی وارد یک خیابان که برروی زمین آن زباله‌های بسیاری ریخته شده است می‌شوند، احتمال اینکه خودشان هم درآنجا زباله‌ی خود را رها کنند بیشتر از زمانی خواهد بود که در خیابانی بسیار تمیز حضور داشته باشند.

تاثیر به‌شدت عمیق تایید اجتماعی بر کودکان!

کودکان همان بزرگسالان آینده هستند. کودکی هر انسان اوایل دوران زندگی اوست به‌طوری که تازه به این دنیای شگفت‌انگیز پا گذاشته است و در بیشترین کنجکاوی برای ادراک، کشف، ماجراجویی، جستجو و لمس عوامل محیط اطراف خود به‌سر می‌برد. برخی یا شاید بسیاری از والدین مدام به‌دنبال بهترین شیوه برای تربیت فرزندان و آموزش به کودکان شان هستند.. گاهی در کتابفروشی‌های شهر قدم می‌زنند تا کتابی پیدا کنند که با شیوه‌ی صحیح فرزندپروری آشنا شوند؛

یا در مجله‌ها و رادیوها و برنامه‌های تلویزیونی و…. به دنبال روش‌هایی هستند که به آنها بگوید به چه شیوه‌ای بافرزندان خود صحبت کنند تا بیشترین بازخورد و تاثیرگذاری را به‌همراه داشته باشد. ولی مسئله‌ی حائز اهمیت این است..که کودکان بیشتر از اینکه از صحبت‌ها و نصیحت‌های پدر و مادرشان بیاموزند، با تقلید کردن و الگو گرفتن از رفتارهای آنها است که شیوه‌ی زندگی کردن را می‌آموزند!

همچنین از آنجایی که مغز آنها هنوز به‌قدر کافی شکل نگرفته است، آنها خیلی سریع می‌توانند تحت تاثیر قرار بگیرند. بسیاری از طرحواره‌ها و الگوهای ذهنی‌ و باورهای پیش فرضی که ما امروزه با آنها درگیریم؛ اغلب مربوط به دوران کودکی و تاثیر محیط خانوادگی و بستر تربیتی‌ای است که در آن رشد کرده‌ایم!

به‌عنوان مثال اگر می‌خواهید فرزندتان فردی کتابخوان شود، به جای نصیحت‌های مداوم وقتی خودتان فردی اهل مطالعه‌ی کتاب باشید، او هم در همین چارچوب و ذهنیت رشد می‌کند. به زبانی دیگر، کودکان به‌شدت تحت‌تاثیر تایید اجتماعی قرار می‌گیرند. اغلب مواردی که والدین آن‌ها را تایید می‌کنند می‌تواند مورد تایید کودکان قرار گرفتن را هم تحت تاثیر قرار دهد.

اینستاگرام چگونه باعث تایید اجتماعی در ما می‌شود؟

همانطور که می‌دانید، اینستاگرام برای افراد فعال و به‌خصوص اینفلوئنسرها بستری را فراهم کرده است تا آنها با کمک پدیده‌ی وایرالینگ بتوانند جایگاه خود را حفظ کنند..و اتفاقا وایرالینگ یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین جنبه‌های اینستاگرام است که ارتباط مستقیمی با تایید اجتماعی دارد. تاثیرات وایرالینگ بر تایید اجتماعی عبارتند از:

معمولا وقتی یک سبک از موسیقی وایرال می‌شود، اکثر افراد همان سبک را دنبال می‌کنند چون حس می‌کنند چیزی را دارند دنبال می‌کنند که مورد تایید قرار گرفته است پس خودشان هم قابل تایید خواهند بود.

یا مثلا وقتی یک بلاگر کتاب، کتابی را به شما معرفی می‌کند و اکثر افراد آن را تهیه می‌کنند و نظرات خود را به شکل کامنت به‌اشتراک می‌گذارند، ممکن است شما هم اینطور بیندیشید که افراد زیادی از این کتاب استقبال کرده‌اند پس حتما کتاب خوبی هست چون مورد تایید اجتماعی قرار گرفته است.

موضوع تاثیرگذار دیگر، تعداد لایک‌های یک پست یا حتی کامنت‌های آن است. معمولا آن‌دسته از پست‌هایی که تعداد فالوور اینستاگرام، بازدید و لایک بیشتری دارند توجه شما را بیشتر از وقتی جلب خواهند کرد که با پستی مواجه می‌شوید که به‌عنوان مثال فقط 20 نفر آن‌را لایک کرده‌اند. یا هرچقدر تعداد کامنت‌های یک پست بیشتر باشد احتمال اینکه شماد را ترغیب کند کامنت خودتان را نیز به اشتراک بگذارید، بیشتر از زمانی خواهد بود که آن پست هیچ کامنتی نداشته باشد.

حتی شاید یک محتوا حس نسبتا خوبی به شما ببخشد ولی وقتی کامنت‌ها را باز کرده و با نظرات مخالف بسیاری روبه‌رو می‌شوید، حتی اگر همچنان پای نظر خود باشید، احتمال دارد از به‌اشتراک گذاشتن نظرتان به‌علت ترس از قضاوت یا دلایل دیگر صرف نظر کنید. البته این قضیه می‌تواند مثبت باشد.. ممکن است شما از زاویه‌ی دیگری به محتوای آن پست نگاه می‌کردید ولی وقتی کامنت‌های دیگران را باز می‌کنید با زوایای دید توسعه‌یافته‌تر و گسترده‌تری آشنا شوید و این مسئله می‌تواند پلی به تفکر نقاد باشد و باعث شود که دوباره فکر کنید!

ولی به طور کلی اگر دقت کرده باشید در اکثر مواقع، کامنت‌های هر پست در اینستاگرام شبیه به هم هستند و شاید 20 یا 10 درصدشان متفاوت از بقیه‌ی کامنت‌ها باشد و این یعنی تایید اجتماعی!

حتی می‌توانیم به نحوه‌ی استفاده‌ی افراد از ایموجی در رسانه‌های مجازی از جمله اینستاگرام نیز اشاره کنیم. اگر بخواهیم مثال بارز آن را ذکر کنیم، این روزها وقتی با یک محتوای کمدی در اینستاگرام مواجه می‌شوید اکثر افراد کنار کامنت‌های خود از ایموجی کاکاسنگی اسفاده می‌کنند، در برخی دوره‌های دیگر فقط از ایموجی خنده استفاده می‌کردند یا شاید توجه کرده باشید که وقتی با پست خنده‌داری مواجه می‌شوند کنار ایموجی خنده از ایموجی چهره‌ی غمگین یا گریه هم استفاده می‌کنند.

درصورتی که چندسال پیش تنها وقتی از ایموجی‌های ناراحتی و گریه استفاده می‌کردند که درباره‌ی مسئله یا محتوایی احساس ناراحتی می‌کردند. حتی استفاده از ایموجی‌ها هم تحت تاثیر  social proof قرار می‌گیرد!

گدایی کردن تایید اجتماعی

جالب است بدانید برخی افراد یه مسئله یا موضوعی را تایید می‌کنند تا خودشان هم مورد تایید قرار بگیرند! شاید دوستان‌تان طرفدار یک خواننده یا سبک موسیقی به‌خصوصی باشند که شما به آن علاقه ندارید ولی محتوای مورد نظر آنان را تایید می‌کنید و وانمود می‌کنید که علاقه‌مند هستید زیرا چنین کاری باعث می‌شود خودتان نیز مورد تایید دوستان‌تان قرار بگیرید.

این مسئله باز به تفکر نقاد اشاره دارد. زیرا یکی از جنبه های تفکر نقادانه داشتن جسارت در صحبت کردن و ارائه‌ی نظراتتان است. از طرفی دوستان و دوستداران واقعی شما کسانی هستند که شما را به‌خاطر خودتان بپذیرند نه به‌خاطر انتظاری که خودشان از شما دارند. از طرف دیگر می‌توانید به‌جای اینکه روی این مسئله تمرکز کنید که دیگران چه احساسی نسبت به شما دارند، اینکه خودتان چه احساسی می‌کنید را الویت قرار دهید.

چه عواملی باعث می‌شوند ما به‌‌دنبال تایید اجتماعی باشیم؟ مزایا و معایب

یکی از بحث‌برانگیزترین و بنیادی‌ترین دلایلی که باعث می‌شود افراد به‌دنبال تایید اجتماعی باشند، دلیل روان‌شناختی‌ای تحت عنوان طرحواره‌ی‌وابستگی و البته برخی طرحواره‌های دیگر است. یک اشتباهی که اغلب والدین انجام می‌دهند و احتمالا به‌علت نداشتن آگاهی و اطلاعات کافی است این است که به فرزند خود می‌گویند: اگر نمره‌ی خوبی در دروس مدرسه‌ات بگیری، برایت جایزه می‌خریم یا اگر هرکاری می‌گوییم را انجام بدهی شام مورد علاقه‌ات را برایت درست می‌کنیم.

شاید مسئله‌ی ساده‌ای به‌نظر برسد ولی اگر کمی عمیق‌تر فکر کنیم این نوع رفتار و صحبت‌ها باعث می‌شود این ذهنیت در کودک شکل بگیرد که اگر می‌خواهد مورد توجه قرار بگیرد و او را دوست داشته باشند، شرط دارد. و باید برای مورد تایید قرار گرفتن و پذیرفته‌شدن، خودش را اثبات کند..آن‌طور که دیگران می‌خواهند!

وقتی چنین کودکی بزرگ می‌شود مسلما یکی از الویت‌های ذهنی‌اش کسب توجه و تایید جامعه است و برای این منظور تلاش می‌کند معیارهای دیگران و جامعه را بر معیارهای خودش الویت قرار دهد. این مسئله می‌تواند باعث افت بسیار شدید عزت نفس و همچنین تقویت ذهنیت طرحواره‌ای از جمله طرحواره‌ی اطاعت، وابستگی، نقص و شرم و… شود که هرکدام از این طرحواره‌ها قابلیت بحث دارند.

افرادی که به‌دنبال تایید دیگران هستند و مواردی را دنبال می‌کنند که مورد social proof قرار گرفته‌اند، افرادی وابسته و به‌دور از استقلال فکری و هویتی خواهند شد. از طرف دیگر ممکن است طرحواره‌ی فداکاری بیش از حد در آن‌ها شکل بگیرند. طرحواره‌ی فداکاری این ذهنیت را برای فرد به‌وجود می‌آورد که نیازهای دیگران بر نیازهای خود فرد الویت بیشتری دارند و ارزش فرد در این است که ابتدا به نیازهای دیگران رسیدگی کند در غیر این‌صورت انسان ارزشمندی نخواهد بود..!

افرادی با چنین طرحواره‌هایی از درون احساس خشم شدیدی خواهند کرد. زیرا رسیدگی به‌ نیازهای دیگران بدون اینکه به نیازهای خودت توجه کنی به نوعی به این معناست که نیازهای خودت را سرکوب می‌کنی.. و سرکوب شدن نیازها و احساسات است که درنهایت باعث بروز مشکلات عمیق روان‌شناختی خواهد شد.

لازم به‌ذکر است که تایید اجتماعی از طرفی دارای برخی جنبه‌های مثبت نیز می‌یاشد. به عنوان یکی از مثال‌های متعددی که می‌توان آورد؛ وقتی عضو کلاب دوچرخه‌سواری یا هر کلاب ورزشی دیگر ویا کلاب مطالعاتی یا درکل عضو گروه‌هایی می‌شوید که هدف مفیدی را دنبال می‌کنند، در حقیقت به این معناست که آن هدف مورد social proof  در آن گروه قرار گرفته است و این می‌تواند از جنبه‌های مثبت اثرگذاری محیط خوب برروی شما باشد و شما را در مسیر دنبال کردن آن هدف نظام‌مندتر کند.

همانطور که در یکی از مطالعات روان‌شناسی اجتماعی متوجه شدند دوچرخه‌سوارانی که همراه با یک گروه دورچه‌سواری می‌کنند نسبت به دوچرخه‌سوارانی که به صورت انفرادی ورزش می‌کنند؛ رکورد بیشتری ثبت می‌کنند.

سخن پایانی درارتباط با تایید اجتماعی

تایید اجتماعی مسئله‌ای حیاتی برای مغز ما و ناشی از عملکرد بیولوژیکی و طبیعی یاخته‌های مغز ما است و این موضوع را نمی‌توان انکار کرد.. اما باید با تقویت مهارت‌هایی از جمله تفکر نقاد و توجه به اثر تکرارذهنی و همچنین تقویت روحیه‌ی پرسشگری، میزان آن‌را مدیریت کرد. زیرا تایید اجتماعی می‌تواند منجر به تفکر گله‌ای شود.. جایی که افراد بدون تحقیق کافی و صرفا بخاطر پیروی از جمع تصمیم می‌گیرند.

یا درمواردی مثل اثر تماشاچی (Bystander Effect) که وقتی یک نفر به کمک نیاز دارد و افراد زیادی در صحنه حضور دارند، هرکس به این امید است که یک‌ نفر می‌رود کمک می‌‌کند و به‌این ترتیب هیچکس برای کمک اقدام نخواهد کرد.

درنهایت مسئله‌ی دیگر بازاندیشی درباره‌ی این نکته است، که دوستان واقعی شما کسانی هستند که واقعیت را به شما می‌‌گویند تا شما رشد کنید.. افرادی که شما را مجبور می‌کنند ارتقا پیدا کنید! پرورش شما از دل تایید نشدن هاست که اتفاق می‌افتد، نه از دل تایید شدن ها. شاید افرادی که شما را تایید می‌کنند باعث انگیزه و حال خوب در شما شوند و این باعث شود بخواهید ادامه دهید ولی کسانی که به‌جای تایید برای شما طرح مسئله می‌کنند، باعث تغییر می‌شوند! در این صورت شما می‌توانید دچار نقطه‌ی‌عطف و تغییر نسخه‌ای از خودتان شوید و به سمت ایجاد نسخه‌ای بهتر پیش بروید..!

یا فردی را تصور کنید که به قهوه‌ی اسپرسو علاقه ندارد ولی چون دوستانی دارد که صبح خود را با نوشیدن یک فنجان اسپرسو آغاز می‌کنند یا به منظور صرف اسپرسو به تماشای غروب آفتاب می‌روند، یا حتی در کافه‌های شهر اغلب افرادی را می‌بیند که یک شات اسپرسو سفارش می‌دهند؛ خودش را مجبور کند که برای علاقه پیدا کردن به قهوه‌ی اسپرسو تلاش کند.. چون اسپرسو مورد تایید بسیاری از افراد است. پس می‌تواند فرد را در این زمینه گرفتار تایید اجتماعی کند.

عامه‌پسند بودن و مورد تایید اجتماعی قرار گرفتن یک چیز، مسلما به معنای شایسته بودن آن نخواهد بود.

درآخر بسیار از شما خوانندگان گرامی قدردانی می‌کنم که وقت گرانبهای خودتون رو به مطالعه‌ی این مقاله اختصاص دادید!

بهار ملاحیان دانشجوی روان‌شناسی
دانشگاه علوم پزشکی تهران